Kenaf sumber industri baru

Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN
nisa.sulaiman@utusan.com.my

mat daham menunjukkan bahagian tumbuhan kenaf yang boleh digunakan untuk industri.

SELEPAS lapan tahun menjalankan kajian mengenai kenaf, kini Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI) telah berjaya menghasilkan pakej teknologi bermula dengan penanaman sehingga kepada produk akhir biokomposit.

Kajian yang dijalankan mendapati kenaf sesuai ditanam di kebanyakan kawasan di negara ini dan beberapa langkah telah diambil bagi mengkomersialkannya di pantai timur terutama di Kelantan dan Terengganu.

Ketua Penyelidik Kenaf dan Pengawai Penyelidik Prinsipal, Pusat Penyelidikan Padi dan Tanaman Industri MARDI, Mat Daham Mohd. Daud berkata, projek di Kelantan termasuk penanaman dan pengeluaran Kenaf Polymer Composite (PKC) iaitu hasil teknologi yang dijana MARDI.

"Buat masa ini projek berkenaan dilaksanakan secara kerjasama dengan Projek D'Raja Kelantan (PDRK)," katanya.

Mat Daham berkata, PKC dihasilkan daripada adunan serbuk kenaf, resin plastik dan bahan tambahan bagi menggantikan produk kayu dan mempunyai banyak kegunaan di dalam industri pembinaan dan automotif.

Permintaan produk komposit dari bahan asli amat memberangsangkan terutama di negara maju dan produk kenaf amat di kehendaki.

"Buat masa ini pasaran produk kenaf telah pun wujud dan petani tidak mempunyai masalah memasarkan tanaman kenaf apabila kilang PKC beroperasi dalam masa terdekat," katanya.

Ladang

Kata Mat Daham, teknologi pengeluaran kenaf untuk dijadikan bahan komposit bermula dari ladang.

Beliau yang ditemui di pejabatnya berkata, teknologi yang diperkenalkan oleh MARDI membolehkan semua bahagian pokok kenaf digunakan secara optimum tanpa banyak pembaziran.

"Teknologi ini tidak memerlukan petani memproses kenaf untuk dijadikan serat seperti operasi pengeluaran kenaf biasa yang melibatkan proses reting yang memakan masa dan melibatkan kos tinggi," katanya.

Kaedah ini hanya melibatkan kenaf dipotong dan dicincang dalam satu operasi ladang menggunakan mesin khas dan boleh dibawa terus ke kilang untuk diproses.

"Semua proses di peringkat ladang menggunakan mesin sepenuhnya.

"Ini membolehkan petani melakukan aktiviti-aktiviti sampingan lain yang boleh meningkatkan pendapatan sampingan," katanya.

Proses menghasilkan PKC profil atau palet melibatkan beberapa aktiviti.

Kenaf yang sudah dicincang dari ladang dibawa ke pusat pengumpulan untuk dijadikan bahan mentah yang sesuai bagi menghasilkan bahan komposit.

Di pusat berkenaan, proses pertama adalah untuk mengeringkan bahan kenaf ke tahap kelembapan tidak lebih 10 peratus.

Pada peringkat pertama pengeringan boleh dilakukan menggunakan tenaga suria bagi mengurangkan kos sebelum menggunakan ketuhar khas di peringkat kedua.

Kemudian bahan kenaf yang telah dikeringkan dikisar menggunakan penyiat khas ke tahap kehalusan tertentu.

Serbuk kenaf yang dihasilkan diadun dengan bahan resin polimer seperti Polyethylene (PE), Polypropylene (PP) atau Polyvinyl Chloride (PVC) bergantung kepada kegunaan KPC.

Bagi memastikan bahan polimer bercantum dengan kuat dengan bahan kenaf beberapa jenis coupling agent (agen pengikat) ditambah.

Jenis bahan tambah yang digunakan bergantung kepada kegunaan serta kekuatan yang diperlukan produk akhir.

"Misalnya jika KPC digunakan di tempat terdedah dengan cahaya matahari, bahan pencegah sinar ultra ungu (uv) perlu dicampur untuk ketahanan produk.

"Bahan anti kulat juga boleh ditambah mengikut kesesuaian dan permintaan pelanggan.

"Komponen kenaf di dalam KPC boleh mencapai sehingga 70 peratus dan selainnya bahan resin dan campuran," katanya.

Adunan kenaf, resin dan coupling agent dimasukkan ke dalam acuan seperti semperit pada suhu antara 170 hingga 190 darjah Celsius untuk menghasilkan profil KPC.

Profil yang keluar daripada acuan semperit disejukkan dengan air sebelum dipotong secara automatik mengikut panjang profil yang ditetapkan.

Bentuk profil yang dikeluarkan, kata Mat Daham, bergantung kepada kegunaan dan warna yang ditetapkan sewaktu pemprosesan dan kekal sehingga dijadikan barangan dan tidak perlu dicat.

Katanya, teknologi KPC sedang dalam proses pengkomersialan dengan kerjasama PDRK dan sebuah syarikat swasta.

"Dalam projek ini, MARDI bertindak sebagai pakar rujuk dan pakar runding dalam pemindahan teknologi dari ladang hingga ke pemprosesan di kilang.

"Buat masa ini, kilang KPC sedang dalam pembinaan di Kelantan dan mesin telah dipasang mengikut spesifikasi MARDI," katanya.

Kata Mat Daham, proses pengeluaran KPC di luar bandar bakal mewujudkan industri nilai tambah hasil pertanian hasil usaha petani seperti saranan kerajaan.

Justeru sebagai salah satu cara menggantikan tanaman tembakau, petani telah mendapatkan pasaran bagi tanaman yang diusahakan.

"Ini merupakan projek pertama di negara ini dan boleh dijadikan model untuk mengembangkan lagi tanaman kenaf dan penggunaan KPC dalam industri.

"Buat masa ini kenaf dikenal pasti bagi menggantikan tanaman tembakau di Kelantan dan Terengganu," katanya.

Pasaran bagi kenaf buat masa ini, kata Mat Daham, tertumpu kepada pasaran seberang laut di mana produk komposit daripada serat asli semakin popular dan kebanyakan pasaran tertumpu ke Australia, Jepun, Asia Barat dan Eropah.

Manakala promosi di pasaran tempatan sedang digiatkan dan mendapat sambutan yang menggalakkan.

Mat Daham menambah, industri penanaman kenaf berpotensi menjana kegiatan ekonomi berasaskan pertanian di kawasan luar bandar dan menggalakkan penambahan nilai produk petani yang dijual di pasaran tempatan dan antarabangsa.

Projek pengeluaran kenaf dan KPC merupakan hasil penyelidikan MARDI dalam pengkomersialan teknologi bagi membangunkan ekonomi negara.

Industri kenaf boleh berdaya maju jika terdapat teknologi hiliran yang sesuai untuk dibangunkan bagi mengeluarkan produk nilai tambah di pasaran global.

Produk kenaf dikategorikan mesra alam dan boleh diperbaharui memandangkan kitaran hidup kenaf hanya tiga hingga enam bulan.

Mat Daham menegaskan ini merupakan peluang yang perlu diambil bagi memajukan tanaman kenaf di negara kerana ia mempunyai kelebihan dari segi cuaca yang sesuai dan boleh ditanam sepanjang tahun.

UTUSAN

usahawantani.com